ارزیابی اثر کاربرد مواد آلی،کودهای بیولوژیک و کود شیمیایی بر خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات کیفی سورگوم علوفه ای (sorghum bicolor)

چکیده: به منظور بررسی اثر مواد آلی، کودهای بیولوژیک و کود شیمیایی بر خصوصیات مورفولوژیکی، عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات کیفی شامل قابلیت هضم ومیزان پروتئین گیاه سورگوم علوفه ای آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 1387-1386 انجام شد.تیمارهای آزمایش شامل: 1-تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین (شامل مخلوطی از باکتریهای ازتوباکتر و آزوسپریلوم گونه azospirillum brasilense و 2azotobacter chroococcum- کمپوست به میزان 15 تن در هکتار 3- ورمی کمپوست به میزان 10 تن در هکتار 4-تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین و کمپوست به میزان 15 تن در هکتار 5- تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین و ورمی کمپوست به میزان 10 تن در هکتار 6-تلقیح بذور با باکتریهای حل کننده فسفات از جنس (pseudomonas flurescence) 7- تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین و باکتریهای حل کننده فسفات از جنس(pseudomonas flurescence) 8- تلقیح بذور با باکتریهای حل کننده فسفات از جنس (pseudomonas flurescence) و کمپوست به میزان 15 تن در هکتار 9- کود شیمیایی به میزان 80 کیلوگرم کود ازته و 50 کیلوگرم کود فسفره در هکتار 10-تیمار شاهد (بدون مصرف کود) بود. بیشترین عملکرد علوفه خشک را در هر دو چین تیمار تلفیقی ازتوباکتر و ورمی کمپوست تولید نمود. درصد ماده خشک تولید شده در چین اول تحت تاثیر تیمارهای مختلف قرار گرفت اما در چین دوم این اختلاف معنی دار نبود. در بخش اجزاء عملکرد در چین اول و دوم درصد برگ و درصد ساقه در ماده خشک و نسبت برگ به ساقه تحت تاثیر تیمارهای مختلف قرار نگرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که اعمال تیمارهای مختلف بر درصد قابلیت هضم ماده خشک، درصد قابلیت هضم ماده آلی، درصد ارزش هضمی و درصد خاکستر بی تاثیر بود. بیشترین و کمترین قابلیت هضم ماده خشک در چین اول به ترتیب در تیمارهای تلفیقی سودوموناس و کمپوست و تیمار کود شیمیایی بدست آمد. در چین دوم نیز تیمار تلفیقی سودوموناس و کمپوست دارای بیشترین قابلیت هضم ماده خشک بود و کمترین آن در تیمار کود شیمیایی مشاهده شد. میزان پروتئین علوفه (گرم پروتئین در کیلوگرم ماده خشک) به خوبی تحت تاثیر تیمارهای مختلف اعمال شده قرار گرفت. در چین اول بیشترین مقدار پروتئین را تیمار تلفیقی ازتوباکتر و ورمی کمپوست تولید نمود و کمترین میزان پروتئین مربوط به تیمار سودوموناس بود. در چین دوم نیز تیمارهای تلفیقی ازتوباکتر و ورمی کمپوست وشاهد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان پروتئین را تولید نمودند. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که کودهای آلی و بیولوژیک می توانند ترکیبات جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشند. کلمات کلیدی: عملکرد، قابلیت هضم، کودهای بیولوژیک، مواد آلی، میزان پروتئین